Zabawa odgrywa kluczową rolę u dzieci w wieku przedszkolnym. Jest ona ich podstawową formą aktywności. Dzieci rozwijają się dzięki niej w sferach: emocjonalnej, społecznej, poznawczej i fizycznej. Zdobywają wiadomości z różnych dziedzin. Z naszej perspektywy, jako nauczycieli przedszkola, jest ona złożonym procesem edukacyjno-wychowawczym, który ma na celu przygotować maluchy do rozpoczęcia edukacji szkolnej.
W naszej placówce umożliwiamy dzieciom zaspokajanie głodu poznawczego na różne sposoby. Jest on naturalny na tym etapie życia. Adekwatne reagowanie na jego przejawy oraz wskazywanie dzieciom różnych możliwości poznawania świata jest niezbędne do tego, aby dzieci wykształciły postawę otwartości na wiedzę. Z pewnością przyda im się ona w czasach, w których standardem jest edukacja przez całe życie (life long learning).
Nauka przez zabawę
Naukę opieramy na różnych rodzajach zabaw. Każdy zabawa uruchamia proces uczenia się. Umożliwia skupienie uwagi dziecka na jednej czynności przez dłuższy czas. Ze względu na to, że odbywa się „na niby”, jednak z zachowaniem podobieństwa do świata realnego, sprzyja poczuciu bezpieczeństwa. Dzieci mogą bowiem oswajać się z różnymi sytuacjami – zanim one nastąpią czy zanim się powtórzą. Doświadczenia, które dzieci zdobywają podczas zabaw, są dla nich ogromnie ważne. Angażują bowiem ich emocje. Dowodzi tego duże zaangażowanie dzieci w czasie trwania zabaw. Dodajmy, że to właśnie emocje przyśpieszają uczenie się.
Poprzez m.in. zabawy naśladowcze, tematyczne i symboliczne dzieci uczą się rozwijając w sobie takie umiejętności, jak: samodzielność, umiejętność współpracy i zabawy w grupie, poznawanie i przestrzeganie norm i zasad społecznych, otwartość na nowe rzeczy, aktywność czy chęć współpracy.
Zabawa
Nauka przestaje więc być utożsamiana z nadludzkim wysiłkiem, zniechęceniem i nudą. Staje się znakomitą rozrywką, skutecznie rozbudzając naturalną ciekawość poznawczą dzieci. Jeśli np. korzystamy z zestawów edukacyjnych zawierających bogate w ilustracje, ciekawe pomysły i zagadki, dostrzegamy jej ogromne walory edukacyjne. Ułatwiają one opanowanie szkolnych umiejętności, ale również uczą życia, w szczególności w jego społecznym wymiarze.
Oto przykłady zabaw, w których najczęściej uczestniczą dzieci.
Konstrukcyjne
Polegają na budowaniu, składaniu, wytwarzaniu czegoś nowego z różnych materiałów: klocków, pudełek, kamyczków, kasztanów, szyszek, itp. Pobudzają kreatywność i ćwiczą sprawność manualną. Usprawniają koordynację wzrokowo-ruchową oraz rozwijają koncentrację uwagi. Dzięki nim dzieci uczą się m.in., że można zmieniać rzeczywistość.Tematyczne
To zabawy w role. Pełnią rolę uspołeczniającą. W tego rodzaju zabawach dziecko naśladuje czynności zaobserwowane w swoim otoczeniu. Najbardziej istotną cechą tej zabawy jest jej temat – dzieci bawią się w coś: dom, sklep, szkołę. Ten rodzaj zabaw służy również do oswojenia się z sytuacjami trudnymi (np. choroba, wizyta u lekarza). Rozwija empatię oraz inteligencję emocjonalną.Rytmiczno-ruchowe
Ćwiczą sprawność i wzmacniają siłę. Zabawy te są naturalną aktywnością każdego dziecka i zaspokajają potrzebę ruchu. Dzieci ćwiczą swoją sprawność, zręczność, siłę, szybkość, poczucie rytmu. Rozwijają także wytrwałość, dążenie do celu, wiarę we własne możliwości.Badawcze
Mają wartości kształcące. Tego typu zabawy są celowo organizowane przez dorosłych w celu wpojenia dzieciom nowych umiejętności i przekazania wiedzy o świecie. Dzięki nim dzieci rozwijają myślenie, pamięć, uwagę, spostrzegawczość.Dydaktyczne
Mają wartości kształcące. Tego typu zabawy są celowo organizowane przez dorosłych w celu wpojenia dzieciom nowych umiejętności i przekazania wiedzy o świecie.
